Al lang staat Schiedam-Oost op de kaart als ‘een van de slechtste wijken van Nederland’. Ondanks dat de wijk inmiddels is opgekalefaterd, blijft het een aandachtspunt. “Kijk maar eens achter de voordeur”, zegt burgemeester Cor Lamers. Om te voorkomen dat de wijk verder achteruit gaat is deze week het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid van start gegaan.
De start van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid was een feestelijke bedoening in Schiedam. In het Huis van de Wijk Oost presenteerde ministers Hugo de Jonge (Volkshuisvesting) en Dennis Wiersma (Onderwijs) het programma aan de burgemeesters van de 19 steden die gebruik mogen maken van de 700 miljoen die is vrijgemaakt om kwetsbare wijken te helpen. Het programma is een lang gekoesterde wens van de 19 burgemeesters, want het water staat ze soms aan de lippen.
‘Achter de voordeur’
Burgemeester Cor Lamers kreeg bij aankomst van de andere burgemeesters al wat complimenten over Schiedam-Oost en hoe de wijk eruit ziet. In zijn openingsspeech refereert hij daaraan, maar maakt een belangrijke kanttekening. “Kijk eens achter de voordeur”, geeft Lamers de andere burgemeesters mee. “Daar zie je soms gordijnen die al tien jaar niet gewassen zijn. Dat kan een indicatie zijn dat er meer speelt.” Schiedam Nieuwland en Oost staat in het lijstje met kwetsbare gebieden namelijk erg hoog, namelijk op plek vijf. Alleen Amsterdam Zuidoost, Nieuw-West, Lelystad Oost en Zaandam Oost doen het slechter.
Voor de burgemeesters van de vijftien gemeenten met de kwetsbaarste wijken om al een tijd geleden stevig aan de bel te trekken bij het kabinet. “We hebben de afgelopen twee jaar zwaar gelobbyd om dit plan voor elkaar te krijgen. Er circuleerden al langer lijstjes bij het rijk over de zwakste wijken van Nederland. Dan moet je alle energie erin steken om dat te veranderen. En daarin vonden deze burgemeesters en later ook het Rijk elkaar”, legt burgemeester Lamers uit. In de Schiedamse wijken die aanspraak maken op het geld wonen zo’n 26.000 mensen.
Duurdere woningbouw als oplossing
Één van de belangrijke onderdelen in het Nationaal Programma, is de woningbouw in kwetsbare wijken. Want voor die 26.000 mensen moet een dak boven het hoofd te vinden zijn in de wijk. Met het bouwen van woningen met een iets hoger prijskaartje, hopen gemeente en regering de wijk een boost te geven. “Dat brengt zo’n wijk wat beter in balans”, weet minister De Jonge. “Heel vaak is het een wijk waar veel goedkope woningen zijn. Dat trekt dan mensen met een laag inkomen. Die hebben ook wat vaker problemen, waardoor de problemen zich opstapelen in één wijk. Een diversere wijk is in dat geval echt nodig.”
In Schiedam is men al bezig met die diverse wijken. Dat gaat niet ten koste van het aantal sociale huurwoningen, want die blijven de afgelopen jaren gelijk. De eerste stappen zijn al gemaakt in de Wetenschappersbuurt. “Dat was de slechtste buurt van Schiedam”, herinnert Lamers zich. “Daar hebben we gesloopt en gemixte woningen voor teruggeplaatst. Wat meer eengezinswoningen bijvoorbeeld. En je ziet dat het inkomensniveau omhoog gaat en de sociale controle beter wordt.” Naast het project in de Wetenschappersbuurt wordt er in Schiedam nu ook hard gewerkt aan een soort gelijk project in Nieuwland. In De Buurttuin worden eengezinswoningen, seniorenwoningen, koop en sociale huur naast elkaar gerealiseerd.
Eerder naar school
Toch is het niet allemaal hosanna in Schiedam. Want ondanks dat er stappen worden gemaakt en er nu extra geld beschikbaar komt, blijven de problemen. Één van die problemen is de taalachterstand bij jonge kinderen. “Heel veel kinderen uit Schiedam-Oost en Nieuwland komen met een taalachterstand binnen op het basisonderwijs. Dat kan die basisschool niet meer repareren. Dus we moeten meer investeren in een beter taalontwikkeling voor het vierde jaar van kinderen.”
Onderwijsminister Wiersma onderschrijft dat. Hij is blij met het initiatief dat de burgemeesters getoond hebben. “De plannen worden nu gemaakt waar het hard nodig is. We maken nu niet vanuit Den Haag de plannen, maar we faciliteren wat in deze kwetsbare wijken goed werkt. Dus als een school wat langer open blijft om extra bijles te geven, dan moeten we daarbij helpen als dat werkt.”
Bij het maken van de plannen is goed gekeken naar het Nationaal Programma Rotterdam-Zuid. Ook daarin faciliteerde het Rijk de gemeente om problemen in de wijk op te lossen. Burgemeester Lamers doet daar voor Schiedam alvast zijn voordeel mee. “We staan in nauw contact met onze collega’s uit Rotterdam. We leren van elkaar. Dat gaan we ook met Delft en Vlaardingen als vier gemeentes doen. En zoals burgemeester Ahmed Aboutaleb al zei, er is een hoop goed gegaan, maar leer ook van wat er bij ons niet goed is gegaan.”
